ชีววิทยาของแมลงสาบ (Cockroach)

แมลงสาบมีอยู่ประมาณ 4,000 กว่าชนิด เป็นแมลงโบรานณมีวิวัฒนาการมาประมาณ 250 ล้านปีมาแล้ว เนื่องจากมันมีความสามารถในการปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ดี กินได้ทั้งพืชและสัตว์ ลำตัวมีกลิ่นเหม็นจึงเรียกว่า "แมลงสาบ" เป็นแมลงที่สกปรก ชอบอาหารประเภทแป้งและน้ำตาลมันจะกินและถ่ายตลอดเวลาที่เคลื่อนที่ และสามารถบินได้ เมื่อถูกรบกวน ชอบหากินเวลากลางคืน ชอบอยู่รวมกันเป็นกลุ่มตามซอกมุดมืดๆ และจะอยู่ใกล้แหล่งอาหารเสมอ

ปัจจุบันแมลงสาบแพร่กระจายอยู่ทั่วโลก ที่พบในประเทศไทยมีอยู่ 5 ชนิดคือ 

1. แมลงสาบเยอรมัน (Blattella Germanica) ฆ่ายากสุด ดื้อยา มีถิ่นกำเนิดอยู่แถวแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ ขนาดตัวยาวประมาณ 12- 16 มม. ตัวผู้มีสีเหลืองปนน้ำตาล ส่วนตัวมีสีค่อนข้างเข้ม ตัวเมียมีถุงไข่ติดปลายท้องจนกระทั่งถึงเวลาฟัก ไข่ฟักตัวหลุดออก ถุงไข่ยาวประมาณ 7 - 8 มม. มีไข่บรรจุอยู่ 37 - 44 ฟอง การผสมพันธ์จะเกิดขึ้นหลังจากเป็นตัวเต็มวัย 7 - 8 วัน หลังจากนั้น 2- 3 วันก็จะเริ่มวางไข่ได้ 4 - 8 ชุด ไข่มีอายุ่ 2- 4 สัปดาห์ ตัวอ่อนระยะแรก มีขนาด 2 -3 มม. ลอกคราบ 5 - 7 ครั้ง ใช้เวลาเติบโต 30 - 60 วัน ตัวโตเต็มวัยมีอายุประมาณ 100 วัน ปัจจุบันมีการระบาดมากในบริเวณ ห้องอาหาร สำนักงาน เรือสินค้า เป็นต้น 

2. แมลงสาบเอมริกัน (Periplaneta Americana) มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาไม่ใช่อเมริกา มีขนาดลำตัวยาว 30 -40 มม. มีสีน้ำตลาดแก่ เป็นแมลงสาบที่ ชุกชุมมากที่สุดในประเทศไทย พักอาศัยในท่อระบายน้ำ ที่ใกล้แหล่งอาหาร การผสมพันธ์จะเกิดขึ้นหลังจากเป็นตัวเต็มวัยได้ประมาณ 7 วัน หลังจากนั้น 4 -10 วัน จะวาวไข่ ในไข่แต่ละฝักจะมีไข่ประมาณ 16-26 ฟอง ตัวเมียสามารถวางไข่ได้ 10 - 90 ชุด แต่โดยทั่วไปประมาณ 22- 40 ชุด จะวางติดตามผนังอาคารที่มิดชิด ไข่มีอายุ 30 - 40 วัน ตัวอ่อนลอกคราบ 7 - 13 ครั้ง ใช้เวลาเจริญเติบโต 5 - 15 เดือน ตัวโตเต็มวัยมีอายุ 1 เดือน หรืออาจถึง 1 ปี 

3. แมลงสาบออสเตรเลียน (Periplaneta Australasiae) มีรูปร่างคล้ายแมลงสาบอเมริกัน แต่มีสีน้ำตาลแดงและโตกว่า หากสังเกตตรง ขอบปีกคู่แรกด้านนอกจะมีแถบสีเหลืองยาว 1 ส่วน 3 ของปีกข้างละแถบ มักพบในที่ชื้น เช่น เรือนต้นไม้ หรือภายในอาหาร การผสมพันธุ์ จะเกิดขึ้นหลังจากเป็นตัวเต็มวัย 5 วัน หลังจากนั้นอีก 17 วัน จึงจะวางไข่ ฝักไข่ยาวประมาณ 10 - 11 มม. มีไข่ 22-24 ฟอง ตัวเมียสามารถวางไข่ได้ 20-30 ชุด ไข่มีอายุ 40 วัน จึงฟักเป็นตัวอ่อน 6-12 เดือน ลอกคราบ 9-12 ครั้ง ตัวโตเต็มวัยมีอายุ 4-6 เดือน 

4. แมลงสาบทรอปิดอง (Supella Longipalpa) มีรูปร่างคล้ายแมลงสาบเยอรมันมาก มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกา มีลักษณะเด่นคือ มีแถบสีดำคาดขวางลำตัว 2 แถบ ขนาดลำตัวยาว 1-1.5 มม. ปีกของตัวเมียคลุมไม่มิดท้อง พบทั่วไปในห้องอาหาร ตู้เสี้อผ้า ชั้นหนังสือ การผสมพันธุ์ หลังจากเป็นตัวเต็มวัย 5-10 วัน และจะวางไข่หลังจากนั้น 10 วัน ไข่แต่ละฝักมีประมาณ 16-18 ฟอง ตัวเมียวางไข่ได้ 10-20 ชุด และไข่จะฟักภายใน 37-74 วัน ตัวอ่อนลอกคราบ 6-8 ครั้ง มีอายุ 55 วัน ตัวโตเต็มวัยมีอายุ 90-115 วัน 

5. แมลงสาบสายสีน้ำตาล (Periplaneta Brunnea) คล้ายแมลงสาบอเมริกามาก แต่มีขนาดเล็กกว่า ความยาวของลำตัว 31-34 มม. ฝักไข่ยาวประมาณ 2 เท่าของแมลงสาบอเมริกา ชอบอาศัยตามท่อระบายน้ำ ร้านขายของชำ ที่ใกล้แหล่งอาหาร การผสมพันธุ์ ตัวเมียจะวางไข่ประมาณ 30 ชุด แต่ละฝักมีไข่ประมาณ 24 ฟอง จะฟักเป็น ตัวอ่อนประมาณ 20 ฟอง มีอายุ 35-59 วัน ตัวอ่อนมีอายุ 182-192 วัน ตัวโตเต็มวัยมีอายุ 219-244 วัน



การป้องกันและกำจัดแมลงสาบ1. ควบคุมโดยใชัหลักสุขภิบาลที่ดี เช่น ทำความสะอาด ล้างท่อระบายนำ้ หรือบริเวณที่คิดว่าแมลงสาบหลลอาศัยอยู่
2. ทำลายแหล่งที่อยู่อายศัยของแมลงสาบ เช่น การอุดรอยแตกแยกของผนัง หรือปิดฝาท่อน้ำ ไม่ให้มีที่หลบซ่อนตัว
3. ใช้สารเคมีฆ่าแมลง
4. ใช้น้ำร้อนผสมผงซักฟอก ราดบริเวณที่หลบอาศัยของแมลงสาบ หรือตามศอกมุมอับต่างๆ ซึ่อนอกจากสามารถกำจัดแมลงสาบได้ ยังทำลายไข่ได้ด้วย รวมถึงการชำระล้างขี้ หรือคราบไคลของแมลงสาบด้วย
5. การใช้รังสี UV ทำให้แมลงสาบเป็นหมัน 
6. การใช้ฟีโรโมน (PHEROMONE) ล่อให้แมลงสาบมารวมตัวกันแล้วใช้กับดักกำจัด



วันที่เขียนบทความ: 06 เมษายน 2555 เวลา: 12:53:56 น.
วันที่ปรับปรุงบทความ: 14 ตุลาคม 2555 เวลา: 13:38:34 น.

กลับหน้าบทความ